Thông tin cần biết về hoạt chất 5-HTP (5 Hydroxytryptophan)

5-HTP (5 Hydroxytryptophan) là gì?

5-HTP (5 Hydroxytryptophan) còn được gọi là Oxitriptan, là một tiền chất Amino Acid và hóa học tự nhiên. Là chất trung gian tham gia quá trình chuyển hóa Tryptophan thành Serotonin, chất dẫn truyền xung thần kinh được tiết ra do tác động xung động kích thích trong lòng ruột. Do đó, 5-HTP được xem là tiền chất hóa học của Serotonin,  cơ thể sẽ sản xuất đủ Serotonin để phục vụ cho nhiều hoạt động của cơ thể.

Nguồn của 5-HTP

Chế phẩm 5-HTP được bào chế ở dạng bột khô, màu trắng, được sản xuất từ hạt của cây Griffonia Simplicifolia. Loài cây này sinh trưởng ở các quốc gia Tây phi như Ghana, Bờ Biển Ngà, Togo.

5-HTP dạng bào chế thế nào?

Hạt giống từ cây bụi leo thân gỗ G. Simplicifolia được sử dụng làm nguồn cung cấp 5-HTP. Lá của cây có hàm lượng Protein cao, chứa phốt pho và canxi, cũng như một loại dầu dễ bay hơi, Coumarin, 5-HTP và 5-Hydroxytryptamine. Thông thường, 5-HTP thường được cung cấp thông qua viên uống bổ sung hoặc chế độ ăn giàu Protein động vật. Tryptophan một loại Axit Amin thiết yếu lấy từ các Protein này, sau đó Enzyme Tryptophan Hydroxylase chuyển hóa thành 5-HTP, tiếp tục chuyển hóa thành Serotonin.

Serotonin là chất hóa học tự nhiên tồn tại trong cơ thể người và có nhiều chức năng quan trọng như điều chỉnh tâm trạng, khả năng ghi nhớ, giấc ngủ và tiêu hóa.

5-HTP dùng để làm gì?

5-HTP được sử dụng để điều trị rối loạn giấc ngủ như mất ngủ, trầm cảm, lo lắng, đau nửa đầu và đau đầu do căng thẳng, đau xơ cơ, béo phì, hội chứng tiền kinh nguyệt , rối loạn thần kinh tiền kinh nguyệt, rối loạn hiếu động thái quá và bệnh Parkinson.

Cơ chế hoạt động của 5-HTP

Hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu đủ về tác dụng của thuốc này.Trước khi sử dụng thuốc này bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho rằng 5-HTP có thể tác động lên não và hệ thống thần kinh trung ương bằng cách tăng sản xuất Serotonin hóa học. 

Liều dùng

Những người mắc bệnh trầm cảm có liều dùng từ 20- 3250mg/ngày, phổ biến nhất là 200-300 mg/ngày. Liều lượng sử dụng có sự khác nhau tùy vào mục đích và đối tượng, độ tuổi của người dùng. Đối với trẻ em và  thanh thiếu niên từ 3-18 tuổi, liều dùng 5-HTP giảm xuống còn khoảng 100 mg/ngày hoặc thấp hơn tùy vào tình trạng cơ thể.

Bạn có thể sử dụng liều lượng theo mục đích sử dụng như sau:

• Quản lý cân nặng: 250- 300mg, 30 phút trước bữa ăn.
• Điều trị bệnh trầm cảm : Thông thường nhất là 150 – 800mg mỗi ngày được thực hiện trong 2 – 6 tuần. Những liều này được chia nhỏ và dùng 50mg đến 10mg 3 lần/ ngày. Bắt đầu với liều thấp và tăng đều đặn sau 1 – 2 tuần cho đến khi đạt được liều mục tiêu.
• Giảm triệu chứng đau cơ xơ hóa: 100mg, 3 – 4 lần mỗi ngày trong bữa ăn. Sử dụng trong ít nhất 2 tuần để nhận thấy tác dụng có lợi.
• Chứng đau nửa đầu: 100 – 200mg, 2 – 3 lần mỗi ngày trong bữa ăn. Sử dụng trong 2-3 tuần để nhận thấy tác dụng có.
• Hỗ trợ giấc ngủ: 100 – 300mg, 30 – 45 phút trước khi đi ngủ. 

Tác dụng phụ

5- HTP có thể không an toàn khi bạn uống với liều lượng lớn. Buồn nôn và nôn là những tác dụng phụ thường gặp nhất liên quan tới liều lượng khi sử dụng 5-HTP. Các triệu chứng như: tiêu chảy, đau bụng, chướng bụng, nhức đầu nhẹ, chán ăn và buồn ngủ cũng đã xảy ra ở một số người, trường hợp nặng có thể dẫn đến đau nhức cơ. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia để được tư vấn về mức dùng hợp lý.

Để giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc, hãy bắt đầu với liều 50–100mg 2 lần mỗi ngày và tăng lên đến liều lượng thích hợp trong khoảng thời gian 2 tuần. Ngoài ra, một số loại thuốc làm tăng sản xuất Serotonin khi kết hợp với 5-HTP có thể làm tăng Serotonin nguy hiểm trong cơ thể. 

Tương tác khi dùng thuốc

Thuốc chống trầm cảm bao gồm: Fluoxetine, Paroxetine, Sertraline, Amitriptyline, Clomipramine, Imipramine, Phenelzine, Tranylcypromine và các loại khác. Dùng 5-HTP cùng những thuốc này để điều trị chứng trầm cảm có thể làm tăng Serotonin và gây ra các triệu chứng phụ nghiêm trọng.

Thuốc chống trầm cảm IMAO bao gồm Phenelzine, Tranylcypromine và các loại khác. Dùng thuốc 5-HTP cùng với những thuốc này để điều trị chứng trầm cảm có thể tăng Serotonin và gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng.

Carbidopa dùng 5-HTP cùng với Carbidopa có thể làm tăng nguy cơ bị các phản ứng phụ nghiêm trọng bao gồm nói nhanh, lo lắng, hung hăng và các triệu chứng khác.

Dextromethorphan, Meperidine, Pentazocine, Tramadol. Dùng 5-HTP cùng với thuốc này có thể gây ra quá nhiều Serotonin trong não và các phản ứng phụ nghiêm trọng.

Mức độ an toàn của 5-HTP

Đối với trẻ em

5-HTP có thể an toàn cho trẻ em khi uống đúng cách. Liều dùng tối đa 5mg/kg/ngày đã được sử dụng an toàn trong 3 năm ở trẻ sơ sinh và trẻ em trên 12 tuổi. Giống như người lớn, cũng có quan ngại về khả năng mắc hội chứng đau thắt ngực ở trẻ em khi dùng 5-HTP.

Đối với phụ nữ mang thai và cho con bú

Không có đủ thông tin về việc sử dụng 5-HTP trong thời kỳ đang mang thai và cho con bú. Trước khi dùng thảo dược này bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ.

Đối với bệnh nhân sắp phẫu thuật

Nên ngưng sử dụng 5-HTP hai tuần trước khi phẫu thuật vì 5-HTP có thể ảnh hưởng đến Serotonin.

Lưu ý trước khi sử dụng 5-HTP

Trước khi sử dụng 5-HTP bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ, nếu:

• Bạn đang có thai hoặc cho con bú, nên dùng theo khuyến cáo của bác sĩ;
• Bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào khác, bao gồm các loại thuốc không kê đơn mà bạn dự định dùng trong thời gian bạn sử dụng 5-HTP;
• Bạn dị ứng với bất kỳ chất nào của 5-HTP, các loại thuốc khác hoặc các loại thảo mộc khác;
• Bạn có bệnh lý, rối loạn hoặc tình trạng bệnh nào khác;
• Bạn có bất kỳ loại dị ứng nào khác, như thực phẩm, thuốc nhuộm, chất bảo quản hay động vật.

5-HTP có công dụng như thế nào đối với sức khỏe

Hoạt chất 5-HTP mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và  tinh thần của con người:

Hỗ trợ điều trị mất ngủ

5-HTP sẽ tham gia kích thích sản sinh Serotonin, điều chỉnh giấc ngủ sinh lý tự nhiên, giúp giảm thiểu hiệu quả tình trạng mất ngủ hoặc hay tỉnh giấc vào ban đêm. Sử dụng sản phẩm có chứa 5-HTP sau khoảng 6-12 tuần, bạn sẽ nhìn thấy sự thay đổi rõ rệt, giấc ngủ ngon và sâu hơn. 

Giảm stress 

5-HTP có tác dụng như một loại thuốc hỗ trợ điều trị căng thẳng, stress, thích hợp để điều trị cho những người bị stress từ nhẹ đến trung bình. Cơ chế tác động thông qua việc tăng mức độ của Serotonin trong não, từ đó điều hòa cảm xúc, tâm trạng, dần dần khắc phục bệnh lý căng thẳng, stress. 

Hỗ trợ điều trị trầm cảm 

5-HTP thúc đẩy quá trình chuyển hóa Serotonin, giúp điều chỉnh tâm trạng, vui vẻ, suy nghĩ tích cực hơn. Đối với người đang bị trầm cảm, điều này giúp họ muốn giao tiếp và sẵn sàng chia sẻ, trò chuyện với mọi người, từ từ bước ra khỏi tình trạng trầm cảm, trở lại cuộc sống bình thường. 

Giảm cân, khắc phục tình trạng béo phì 

Thực tế, Serotonin khá đa năng, một trong những vai trò quan trọng của nó là giảm cảm giác thèm ăn. Bổ sung 5-HTP làm tăng lượng chất dẫn truyền thần kinh Serotonin trong não, giảm cảm giác thèm ăn và giúp bạn  kiểm soát lượng thức ăn mỗi bữa hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Giảm đau nhức

Những người thường xuyên bị đau nhức cơ thể có mức Serotonin thấp. Bổ sung 5-HTP giúp tăng mức Serotonin trong não, từ đó cải thiện các triệu chứng đau cơ thể và mệt mỏi .

Hỗ trợ điều trị đau đầu, đau nửa đầu

Sản phẩm chứa 5-HTP có thể hỗ trợ điều trị chứng đau đầu, đau nửa đầu hiệu quả. Sử dụng thuốc có 5-HTP liều cao sẽ làm giảm triệu chứng đau nhức đầu, bao gồm các thể đau nửa đầu.

Hỗ trợ cải thiện hội chứng Down

Sản phẩm bổ sung 5-HTP cũng thường xuất hiện trong quá trình hỗ trợ cải thiện hội chứng Down ở trẻ em. Hoạt chất này khi kết hợp với các loại thuốc điều trị có thể cải thiện cơ bắp, kỹ năng xã hội và kỹ năng ngôn ngữ… đối với nhóm trẻ em không may mắc hội chứng Down.

Hỗ trợ cai nghiện

Người đang trong quá trình cai nghiện ma túy, chất kích thích thường phải đối mặt với tình trạng mất ngủ, suy nghĩ tiêu cực và ham muốn sử dụng chất kích thích. Sử dụng 5-HTP sẽ giúp điều hòa tâm trạng hiệu quả, hỗ trợ cải thiện tình trạng mất ngủ, từ đó hỗ trợ tích cực trong quá trình phục hồi cho đối tượng cai nghiện.

Cải thiện khả năng ghi nhớ

Thiếu hụt Serotonin sẽ gây cản trở quá trình ghi nhớ thông tin, suy giảm trí nhớ, mất trí nhớ. Bổ sung 5-HTP sẽ kích thích quá trình chuyển hóa Tryptophan thành Serotonin, giúp cơ thể có đủ lượng Serotonin cần thiết, cải thiện khả năng ghi nhớ. 

Hỗ trợ phát triển chiều cao

Trẻ em và thanh thiếu niên được bổ sung 5-HTP phù hợp sẽ luôn giữ được tinh thần vui vẻ, thoải mái, ngủ ngon và sâu giấc mỗi ngày, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để tuyến yên sản sinh ra nhiều Hormone tăng trưởng thúc đẩy chiều cao phát triển.

Cách bổ sung 5-HTP nào hiệu quả?

5-HTP không có trong các thực phẩm tự nhiên được sử dụng làm thức ăn hằng ngày. Để bổ sung 5-HTP cho cơ thể, chúng ta có một phương án đơn giản là sử dụng các sản phẩm thực phẩm chức năng.

Hoạt chất này có khá nhiều công dụng, thường xuất hiện trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, chống trầm cảm, giảm căng thẳng hay giảm cân… tùy vào tình trạng sức khỏe và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bạn, do đó có thể lựa chọn sản phẩm bổ sung 5-HTP phù hợp.

Tùy vào độ tuổi, tình trạng và sức khỏe mà liều dùng của 5-HTP sẽ có sự khác biệt. Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn liều dùng phù hợp.