Suy giảm trí nhớ căn bệnh có xu hướng trẻ hóa thời hiện đại

Hiện nay, các vấn đề về sức khỏe luôn không phân biệt tuổi tác. Thực tế cho thấy ngày càng có nhiều người trẻ đã bị suy giảm trí nhớ ở các mức độ khác nhau. Hiểu rõ về các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ là cách hữu ích nhất để xây dựng lên các biện pháp phòng ngừa và tăng cường sức khỏe cho hệ thần kinh, giúp phục hồi trí nhớ hiệu quả hơn. Vậy suy giảm trí nhớ là gì và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả như nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây bạn nhé!

1, Suy giảm trí nhớ là gì?

Suy giảm trí nhớ là hiện tượng não bộ của bạn bị suy giảm chức năng hoặc quá trình vận chuyển những thông tin và trí nhớ về vỏ não của người bệnh bị ngưng trệ. Bệnh còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như suy giảm nhận thức, chứng suy giảm trí nhớ, hoặc hội chứng suy giảm trí nhớ, và suy giảm chức năng nhận thức… Và dù với bất cứ tên gọi nào thì chung quy đều diễn tả tình trạng não bộ và trí nhớ của bệnh nhân sa sút theo thời gian.

Gần đây, nhiều nghiên cứu thống kê cho rằng 85% người trẻ dưới 50 tuổi ít nhất sẽ gặp phải một vấn đề về trí nhớ kém, trong đó có từ 20-30% ở những người dưới 30 tuổi, phần còn lại sẽ tập trung ở lứa tuổi trung niên. Các số liệu trên cho thấy đây đang là một thực trạng đáng báo động bởi hiện nay có đến 50% tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ sẽ diễn tiến thành các hội chứng sa sút trí tuệ ở người già, đặc biệt trong số đó có thể gặp là bệnh Alzheimer.

2, Nguyên nhân gây bệnh suy giảm trí nhớ và những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao

Nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ

Do sự thoái hóa của các tế bào thần kinh

Bộ não của con người được hình thành từ hàng trăm tỷ tế bào thần kinh, hàng nghìn tỷ các khớp nối. Nhưng sau tuổi 25 trở đi, có khoảng tầm 3.000 tế bào thần kinh bị chết đi mỗi ngày mà không có sự sinh sản để bố sung thêm. Do vậy, càng lớn tuổi, trí nhớ của con người càng giảm sút.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ suy giảm trí nhớ ở lứa tuổi từ 85 trở lên, có thể lên đến 50% mắc chứng này. Tỉ lệ này thường ít hơn ở những người dưới 50 tuổi nhưng hiện nay càng ngày càng có dấu hiệu trẻ hóa.

Trí nhớ giảm sút do sự tăng sinh của các gốc tự do

Quá trình chuyển hóa của cơ thể sẽ sản sinh ra các mảnh phân tử không ổn định gọi là gốc tự do. Chúng sẽ phá huỷ tế bào, mô, các tổ chức của cơ thể, đặc biệt là ở khu vực não bộ. Nguyên nhân gây ra là bởi thành phần của não chủ yếu là các axit béo, nên dễ bị oxy hóa. Mặt khác, khả năng chống của các gốc tự do của bộ não lại rất kém.

Quá trình chuyển hóa, và các yếu tố môi trường, căng thẳng, stress, đồ ăn nhanh, chất kích thích là những yếu tố gây tăng sinh gốc tự do này trong cơ thể.

Sự tấn công của các loại gốc tự do là nguyên nhân hàng đầu gây lão hóa và bệnh tật ở con người. Các gốc tự do này gây ra rất nhiều loại bệnh khác nhau, đặc biệt là các bệnh có thể ảnh hưởng đến não bộ như suy giảm trí nhớ, Alzheimer, và đột quỵ…

Do bị rối loạn giấc ngủ

Ngủ là khoảng thời gian tốt để cơ thể nghỉ ngơi, phục hồi và đào thải các độc tố. Trong khi ngủ, cơ thể con người sẽ tạo ra các sóng não sẽ được tạo ra để lưu trữ các thông tin, chuyển thông tin đó đến vỏ não và lưu giữ ở đó. Việc thiếu ngủ, và mất ngủ thường xuyên, ngủ không ngon giấc sẽ khiến cho quá trình này bị gián đoạn, gây ra tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn, hoặc hay bị quên.

Trí nhớ giảm sút do căng thẳng

Căng thẳng do công việc và học tập trong một thời gian dài sẽ khiến các gốc tự do tăng sinh mạnh mẽ, và phá hủy bộ não một cách nhanh chóng gây ra hiện tượng giảm trí nhớ. Nhân viên văn phòng, và học sinh là những đối tượng dễ gặp phải hiện tượng này.

Do bị thiếu hụt dinh dưỡng

Một số loại dưỡng chất có vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng các tế bào thần kinh và các hoạt chất dẫn truyền. Khi các chất này bị thiếu hụt và không được bổ sung, trí nhớ có thể bị giảm sút nhanh chóng. Tiêu biểu là:

• Sắt: Thiếu máu do bị thiếu sắt có thể khiến có thể bạn mệt mỏi, thường xuyên chóng mặt, và giảm trí nhớ.
• Vitamin nhóm B: Vitamin B1 thường liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất ra các chất dẫn truyền thần kinh, quyết định tâm trạng, và trí nhớ và suy nghĩ của con người. Thiếu hụt vitamin B1 có thể gây ra hội chứng Wernicke-Korsakoff ở con người, và khiến bạn mất trí nhớ ngắn hạn, hoặc dài hạn.

Do mắc một số bệnh lý

Các căn bệnh liên quan đến cơ xương khớp, tim mạch, và tuần hoàn như thoái hóa cột sống cổ, hoặc thiếu máu não,…khiến cho lượng máu cần thiết để nuôi dưỡng não bộ không được đảm bảo đầy đủ. Điều này càng làm gia tăng sự thoái hóa của các tế bào thần kinh có trong não bộ, sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới trí nhớ.

Khi chức năng gan, và thận bị suy giảm, trí nhớ cũng sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ.

Việc sử dụng một số các loại thuốc để chữa các bệnh trong thời gian dài cũng có thể khiến trí nhớ bị giảm sút đáng kể.

Những đối tượng có nguy cơ bị suy giảm trí nhớ

Suy giảm trí nhớ là tình trạng rất thường gặp ở người cao tuổi, do các tế bào thần kinh sẽ thoái hóa dần theo thời gian. Tuy nhiên hiện nay, tình trạng nhớ nhớ quên quên, đãng trí, hay mọi người vẫn gọi vui là “não cá vàng” đang dần trở nên trẻ hóa hơn so với trước đây. 

Theo một thống kê do báo VnExpress thực hiện, hiện có tới 83% độc giả dưới 45 tuổi than phiền về tình trạng suy giảm trí nhớ trong cuộc sống hàng ngày. Trong đó, có khoảng 30% dưới 30 tuổi và khoảng 50% từ 30-45 tuổi. Với người trẻ, hiện có 2 nhóm đối tượng thường gặp phải các tình trạng giảm trí nhớ, hay quên là nhóm nhân viên văn phòng và những phụ nữ sau sinh.

3, Triệu chứng và biến chứng của suy giảm trí nhớ

Triệu chứng của bệnh suy giảm trí nhớ

Có nhiều biểu hiện khác nhau của bệnh giảm sút trí nhớ. Tuy nhiên thường gặp nhất là:

• Người bệnh hay quên những việc trong cuộc sống hàng ngày như: quên ví tiền, quên bài mới học, quên địa chỉ, hoặc tên tuổi,…cho đến những ký ức quan trọng.
• Quên những gì vừa nói, phải nhắc đi nhắc lại nhiều lần
• Quên những việc cần phải làm
• Khó diễn đạt mọi chuyện bằng lời nói
• Mất phương hướng, và quên đường về nhà
• Thường xuyên bị cáu gắt
• Thay đổi cảm xúc, và hành vi thất thường

Biến chứng nguy hiểm khi bị suy giảm trí nhớ

Tác hại của chứng suy giảm trí nhớ sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống lẫn sức khỏe của bạn.

Hiệu quả công việc, và học tập giảm sút

Suy giảm trí nhớ thường gây ảnh hưởng rất rõ ràng đến hiệu quả và chất lượng của công việc do giảm khả năng tư duy, tập trung và xử lý công việc kém hơn. Chứng quên trước quên sau thường dẫn đến mắc nhiều sai sót không đáng có, đôi khi có thể ảnh hưởng đến tài sản và tính mạng của bản thân.

Với nhóm học sinh, sinh viên, những áp lực bài vở – nhất là vào những mùa thi thường sẽ làm cho đầu óc các em giảm khả năng ghi nhớ và tiếp thu bài vở, ảnh hưởng lâu dài đến kết quả học tập của các em.

Sa sút trí tuệ

Hiện nay có khoảng 50% số người suy giảm trí nhớ sẽ chuyển thành bệnh sa sút trí tuệ sau 3 năm với các biểu hiện như sau: suy giảm trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn vận động, và mất khả năng nhận biết đồ vật…

Bệnh thường diễn tiến xấu dần và bệnh nhân sẽ mất dần khả năng tư duy cũng như tự chăm sóc bản thân cá nhân, cuối cùng dẫn đến tử vong. Không những gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, gia đình người bệnh.

Alzheimer

Theo các chuyên gia y tế, hiện nay có khoảng 10% trường hợp suy giảm trí nhớ sẽ chuyển thành bệnh Alzheimer dưới tác động của Amyloid Beta – đâ là một loại protein gây ra bệnh Alzheimer có nhiều ở những người bị suy giảm trí nhớ.

Alzheimer là bệnh lý tiêu biểu nhất của chứng sa sút trí tuệ (chiếm 70-80% trường hợp). Trung bình, những người mắc bệnh Alzheimer tử vong sau khoảng từ 8-10 năm. Cho đến nay, bệnh Alzheimer không có cách để cải thiện hoàn toàn mà chỉ có thể làm chậm tiến trình diễn biến của căn bệnh này.

Gây teo não

Quá trình suy giảm trí nhớ theo thời gian dài sẽ tiến triển thành bệnh lý sa sút trí tuệ, gây ra những tổn hại nghiêm trọng và rất khó phục hồi cho người bệnh như như teo não, tổn thương chất trắng, hoặc sang thương mạch máu, và giãn não thất trong MRI não.

Parkinson

Ở trong giai đoạn sớm của bệnh Parkinson, người bệnh thường gặp các tình trạng mệt mỏi, giảm nhận thức, và rối loạn chữ viết… Đây là bệnh lý do bị thoái hóa các tế bào thần kinh ở các vùng chất đen làm giảm sản xuất các chất dẫn truyền và ảnh hưởng đến sự điều hòa hoạt động của cơ thể người bệnh gây ra các triệu chứng điển hình như run, cứng cơ, chậm chạp và bị rối loạn tư thế.

4, Phòng ngừa chứng suy giảm trí nhớ

Bạn nên xây dựng cho bản thân mình một chế độ sinh hoạt lành mạnh bằng cách áp dụng những việc làm sau đây:

• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao hàng ngày để tăng cường dinh dưỡng và oxy cung cấp cho não bộ, giúp thúc đẩy hệ hô hấp và hệ tuần hoàn.
• Hạn chế các tình trạng căng thẳng, và stress.
• Thiền hoặc tập yoga để cải thiện tâm trạng và giúp cho máu lưu thông lên nuôi não bộ tốt hơn.
• Xây dựng chế độ ăn hợp lý và lành mạnh: bạn nên sử dụng các thực phẩm giàu dinh dưỡng cho não bộ như: nấm, ngũ cốc, và sữa (các thực phẩm giàu vitamin B), cá biển chứa nhiều omega-3 và axit béo, trứng của gia cầm (chứa nhiều choline),…
• Tránh tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều đường hay carbohydrate và các loại chất kích thích (thuốc lá, rượu bia,…).
• Dành ra từ 15 – 30 phút mỗi ngày để chơi các trò chơi về rèn luyện trí nhớ.

5, Phác đồ điều trị suy giảm trí nhớ

Việc điều trị, cải thiện trí nhớ cho người bệnh là một điều vô cùng cần thiết giúp tìm lại cuộc sống minh mẫn, và vui khỏe cho người bệnh .

Hiện nay vẫn chưa có loại thuốc nào được chứng minh là có thể điều trị suy giảm trí nhớ hoàn toàn. Tuy nhiên, các bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số các loại thuốc làm tăng tuần hoàn máu, tốt cho hệ thần kinh để giúp cải thiện tình trạng này. Các loại thuốc này được kê tùy vào tình trạng, và nguyên nhân gây bệnh. Vì vậy, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt về liều lượng và thời gian sử dụng bác sĩ đã chỉ định. Sau đây là một số phác đồ thuốc điều trị phù hợp bạn có thể tham khảo: