Gan nhiễm mỡ căn bệnh nguy hiểm thời hiện đại

Một trong những nguyên nhân gây tổn thương gan thường gặp phổ biến hiện nay là gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ là bệnh rất phổ biến nhưng mọi người thường cho rằng nó vô hại và không tiến hành điều trị. Thực tế gan nhiễm mỡ có thể gây ra viêm gan, xơ gan, thậm chí dẫn tới ung thư gan nếu bệnh không được chữa trị triệt để trong suốt thời gian dài. Vậy bạn đã có cái nhìn đúng đắn về căn bệnh nhà giàu này? Cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây bạn nhé!

1, Bệnh gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ là hiện tượng bị tích tụ quá nhiều chất béo ở các mô gan và bị viêm. Gan nhiễm mỡ ở các giai đoạn đầu căn bản là không có hại cho cơ thể, tuy nhiên nếu để thời gian kéo dài có thể dẫn tới xơ gan và làm giảm chức năng hoạt động của gan. Gan nhiễm mỡ là căn bệnh không lây nhiễm từ người này sang người khác và cũng không di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Mà chủ yếu ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống không điều độ của bệnh nhân. 

Ở những người bình thường, lượng mỡ ở trong gan rất thấp, chỉ chiếm khoảng từ 2 – 4% trọng lượng của gan. Gan nhiễm mỡ mức độ nhẹ khi lượng mỡ trong gan chiếm từ 5 – 10%, nếu lên đến 10 – 25% là nhiễm mỡ mức độ vừa và nếu vượt quá 30% là tình trạng gan nhiễm mỡ nặng. Khi đó, chức năng gan sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng mặc dù gan có thể tự hồi phục bằng cách tạo ra các tế bào gan mới, thay thế cho các tế bào cũ bị tổn thương nhưng nếu các tác nhân có hại liên tục xuất hiện ở gan thì tổ chức xơ sẽ hình thành và gây nên bệnh xơ gan cho người bệnh.

Chính vì vậy, cần phát hiện sớm nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp trước khi có những biến chứng, và tổn thương thực sự ở gan diễn ra.

Phân loại các bệnh gan nhiễm mỡ

Theo bác sĩ chuyên khoa gan nhiễm mỡ được chia làm 4 nhóm.

Gan nhiễm mỡ không do rượu gây ra

Nhóm này không liên quan tới việc người bệnh dùng rượu mà chủ yếu là do rối loạn chuyển hóa mỡ của gan, dẫn đến bị dư thừa mỡ trong các tổ chức của gan. Bệnh nhân sẽ được xếp vào nhóm này khi tỉ lệ mỡ ở trong gan chiếm trên 10% trọng lượng của gan.

Gan nhiễm mỡ do dùng rượu thường xuyên

Trong nhóm này, gan nhiễm mỡ là biểu hiện sớm nhất của bệnh viêm gan do uống nhiều rượu. Uống rượu quá nhiều sẽ gây ra những tổn thương gan và dẫn đến suy giảm chức năng chuyển hóa mỡ ở gan. Kiêng rượu sẽ giúp làm giảm tình trạng nhiễm mỡ gan. Sau khoảng 6 tuần, gan của bệnh nhân sẽ không còn nhiễm mỡ. Một lưu ý quan trọng ở đây là nếu sử dụng rượu quá nhiều và liên tục thì bệnh gan nhiễm mỡ có nguy cơ rất cao tiến triển thành xơ gan và các bệnh lý nguy hiểm khác.

Viêm gan nhiễm mỡ không do dùng rượu

Với những bệnh nhân thuộc nhóm bệnh này, nguyên nhân thực sự không phải do uống rượu. Khi lượng mỡ trong gan đạt đến một lượng nhất định, gan sẽ to lên và có thể đi kèm với suy giảm chức năng hoạt động của gan.

Các triệu chứng chính sẽ bao gồm như:

• Bị chán ăn
• Buồn nôn
• Nôn
• Đau bụng
• Vàng da

Nếu không được điều trị sớm và kịp thời sẽ dẫn đến những tổn thương khó hồi phục ở gan và cuối cùng là bị xơ gan.

Gan nhiễm mỡ cấp tính trong quá trình đang mang thai.

Gan nhiễm mỡ cấp tính là một biến chứng hiếm gặp và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của các thai phụ.

Các triệu chứng bệnh thường xuất hiện ở 3 tháng cuối thai kỳ, bao gồm:

• Bị buồn nôn và nôn liên tục
• Có các cơn đau vùng hạ sườn phải
• Bị vàng da
• Luôn cảm thấy khó chịu khắp cơ thể

Phụ nữ mang thai sẽ được kiểm tra sàng lọc, dự phòng và điều trị bệnh từ sớm. Đa phần các triệu chứng sẽ giảm dần sau khi sinh và thường không để lại các hậu quả về sau.

2, Nguyên nhân và đối tượng hay mắc bệnh gan nhiễm mỡ

Nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ

Đồ uống có cồn: Đây được đánh giá là nguyên nhân phổ biến nhất của gan nhiễm mỡ là do uống quá nhiều rượu bia, và đồ uống có cồn. Bên cạnh đó chúng còn làm giảm hiệu quả điều trị bệnh của các loại thuốc được bác sĩ kê đơn.

Bị béo phì: Nguy cơ bị mắc bệnh gan nhiễm mỡ ở người béo phì sẽ cao gấp nhiều lần so với người có trọng lượng bình thường. Cơ thể của người béo phì thường xuyên cung cấp các loại chất béo vượt ngưỡng cơ thể hấp thu nên sẽ gây ra hiện tượng tích tụ mỡ trong gan.

Mỡ máu cao: Lipid trong máu sẽ đi qua gan quá nhiều thì hàm lượng cholesterol trong máu tăng cao, nếu lượng này vượt quá khả năng chuyển hoá của gan sẽ làm mỡ trong máu tồn đọng ở trong gan sinh ra chứng gan nhiễm mỡ.

Tiểu đường: Bệnh tiểu đường có bản chất là bị rối loạn chuyển hoá glucose, đường huyết cao sẽ tạo thành một lớp bao phủ khiến cho gan mất đi chức năng chuyển hoá cholesterol dẫn tới tình trạng tích tụ quá nhiều cholesterol gây ra gan nhiễm mỡ.

Sút cân quá nhanh: Sút cân quá nhanh trong quá trình giảm cân hoặc bị bệnh tật khiến cơ thể không tổng hợp được lượng apolipoprotein làm cho triglyceride tích tụ trong gan, lâu ngày sẽ gây ra tình trạng thừa mỡ trong gan.

Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Một số loại thuốc dùng để điều trị mỡ máu, lao phổi có thể có một số tác dụng phụ gây tổn thương gan, và làm gan nhiễm mỡ.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc gan nhiễm mỡ

• Người bị tăng cholesterol, và triglyceride trong máu
• Bị béo phì, và béo bụng
• Bệnh nhân bị đái tháo đường
• Những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang
• Những người bị hội chứng ngừng thở khi ngủ
• Những người bị suy giáp
• Những người bị suy tuyến yên
• 

3, Biểu hiện và biến chứng của bệnh gan nhiễm mỡ

Triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là bệnh rất thường gặp hiện nay, ai cũng có thể mắc. Đặc biệt là những người  có thói quen ăn uống không lành mạnh, uống nhiều rượu bia, bị béo phì, đái tháo đường, suy giáp, suy tuyến yên, hoặc hội chứng buồng trứng đa nang…

Biểu hiện của gan nhiễm mỡ qua từng giai đoạn bệnh như sau:

Giai đoạn 1

Đây là giai đoạn nhẹ nhất, ít nguy hiểm đến tính mạng, không có biểu hiện gì cụ thể nên rất khó phát hiện bệnh. Lượng mỡ trong gan chỉ chiếm khoảng 5 – 10% tổng trọng lượng lá gan. Nên nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì có thể chữa khỏi hoàn toàn không để lại di chứng gì.

Giai đoạn 2

Đây là giai đoạn tích tụ, và nuôi bệnh. Lượng mỡ trong gan chiếm từ 10 – 20% tổng trọng lượng lá gan nên đã xuất hiện những biểu hiện của cơ thể như chán ăn, khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn, hoặc mệt mỏi… Những biểu hiện này rất phổ thông nên bệnh nhân thường chủ quan hoặc nhầm lẫn với bệnh khác, không đi kiểm tra sức khỏe định kỳ nên bệnh có cơ hội phát triển nặng thêm và nhanh chóng chuyển biến xấu sang giai đoạn 3.

Giai đoạn 3

Đây là giai đoạn tiến triển cuối cùng của bệnh, lượng mỡ trong gan chiếm tới 20 – 30% tổng trọng lượng lá gan. Bệnh nhân sẽ cảm thấy bị đau tức hạ sườn bên phải, vàng da, vàng mắt, u mạch nổi lên trên da, chán ăn, mệt mỏi, và sút cân nhanh chóng. Ngoài ra bệnh nhân còn bị các rối loạn nội tiết tố, một số ít bệnh nhân nam sẽ phát triển tuyến vú, hoặc cương dương. Nữ giới thì tắc rong kinh, hoặc rối loạn kinh nguyệt.

Bệnh ở giai đoạn này sẽ không thể chữa trị được, chỉ có thể điều trị duy trì giảm nhẹ và phòng tránh biến chứng dẫn đến bệnh viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan.

Biến chứng của gan nhiễm mỡ

Viêm gan nhiễm mỡ

Mỡ sẽ bao phủ các tế bào gan ngày càng nhiều làm cho chức năng gan bị suy giảm, hạn chế vai trò chống độc của lá gan, tạo điều kiện thuận lợi cho các độc tố, vi rút, vi khuẩn, và kí sinh trùng từ ruột, bên ngoài xâm nhập gây bệnh viêm gan cho người bệnh. Viêm gan nhiễm mỡ sẽ khiến cho lá gan của bệnh nhân nhanh chóng bị suy kiệt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tăng tỷ lệ tử vong. Vì vậy cần phải tầm soát bệnh định kỳ để ngăn ngừa biến chứng này.

Bị xơ gan

Gan nhiễm mỡ sẽ làm cho các tế bào gan hoạt động quá mức tạo ra các sợi xơ. Những chất xơ này ngày càng nhiều lên gây tổn thương, và làm hoại tử các tế bào gan, làm biến đổi cấu trúc gan, hình thành các mô sẹo khiến cho gan bị chai cứng, không còn khả năng phục hồi như bình thường dẫn tới xơ gan.

Ung thư gan

Gan nhiễm mỡ âm thầm tiến triển trong nhiều năm và tác hại lớn nhất của nó là gây bệnh ung thư gan. Ung thư gan sẽ hình thành dựa trên sự phát triển của bệnh lý xơ gan do thoái hoá mỡ.

4, Phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ

• Xây dựng chế độ ăn lành mạnh: nhiều rau xanh, hoa quả, ăn ít mỡ động vật thay thế bằng dầu thực vật
• Tập luyện thể dục thường xuyên: ít nhất nên tập 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần
• Giảm cân nếu bị thừa cân
• Không uống rượu bia và đồ uống uống có cồn
• Thực hiện tiêm phòng viêm gan B.
• 

5, Phác đồ điều trị gan nhiễm mỡ hiệu quả

• Giảm cân: Bắt buộc phải giảm cân với những người béo phì bị gan nhiễm mỡ theo lộ trình khoa học. 
• Xem xét sử dụng vitamin E để bổ sung cải thiện tình trạng viêm. Tuy nhiên nếu bệnh nhân nam có tiền sử hoặc gia đình bị ung thư tuyến tiền liệt thì không nên dùng vitamin E. 
• Kiểm soát rối loạn Lipid máu thường xuyên để giảm tình trạng gan nhiễm mỡ. 

Một số loại thuốc được kê cho người bệnh điều trị gan nhiễm mỡ theo chỉ định của bác sĩ có thể kể đến như sau: