Sỏi bàng quang: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Sỏi bàng quang là một bệnh lý đường tiết niệu thường gặp ở nam giới, chiếm tỷ lệ khoảng 1/3 số ca sỏi đường tiết niệu. Sỏi hình thành do sự lắng đọng các chất khoáng có trong nước tiểu, nếu sỏi nhỏ có thể tự khỏi mà không cần điều trị, nhưng đôi khi cần dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Nếu không được điều trị, sỏi bàng quang có thể dẫn đến nhiễm trùng và các biến chứng khác.

1. Sỏi bàng quang là bệnh gì?

Sỏi bàng quang là khối khoáng chất cứng được hình thành trong bàng quang, thường xảy ra khi bạn không tiểu hết nước tiểu trong bàng quang ra ngoài; khoáng chất trong nước tiểu cô đặc, kết tinh lại với nhau và tạo thành các tinh thể gọi là sỏi.

Sỏi bàng quang cũng có thể là do sỏi từ thận, niệu quản (hoặc cả hai) rơi xuống. Khi sỏi xuống bàng quang, trường hợp sỏi nhỏ, có thể được đào thải ra ngoài theo đường tiểu nhưng với những viên sỏi lớn hơn, chúng nằm lại tại bàng quang, lâu ngày tích tụ lớn dần do các cặn sỏi có sẵn trong bàng quang tiếp tục bám vào gây nên các cơn đau khó chịu.

2. Nguyên nhân gây ra sỏi bàng quang

Một số nguyên nhân chính gây ra sỏi bàng quang có thể kể đến như sau:

– Phì đại tiền liệt tuyến: Ở nam giới, khi tuyến tiền liệt to lên sẽ chặn dòng chảy nước tiểu và làm cho nước tiểu đọng lại trong bàng quang, từ đó gây nên sỏi bàng quang.

– Sa bàng quang: Ở phụ nữ, thành bàng quang có thể suy yếu và sa xuống âm đạo, điều này có thể chặn dòng chảy nước tiểu và hình thành sỏi bàng quang.

– Hội chứng bàng quang thần kinh: thông thường, các dây thần kinh mang thông điệp từ não đến cơ bàng quang, điều khiển các cơ bàng quang co thắt hoặc thư giãn. Nếu những dây thần kinh này bị tổn thương do đột quỵ, chấn thương tủy sống hoặc các vấn đề sức khỏe khác, bàng quang của bạn có thể bị ứ đọng nước tiểu.

Bên cạnh đó, còn có một số nguyên nhân khác như:

– Viêm: Khi bị viêm bàng quang, sỏi có thể được hình thành. Hoặc đôi khi nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc xạ trị vùng chậu, có thể dẫn đến sỏi bàng quang

– Thiết bị, dụng cụ y tế: Ống thông bàng quang, ống nhỏ được đưa qua niệu đạo để giúp nước tiểu thoát khỏi bàng quang, lâu ngày có thể gây sỏi bàng quang. Hoặc khi có những vật vô tình di chuyển đến bàng quang của bạn, chẳng hạn như dụng cụ tránh thai hoặc các ống thông trong đường tiết niệu. Các tinh thể khoáng chất, sau này trở thành sỏi, có xu hướng hình thành trên bề mặt của các thiết bị này.

– Sỏi thận: Sỏi thận có kích thước nhỏ và có thể trôi xuống bàng quang qua niệu quản và trở thành sỏi bàng quang nếu không được loại bỏ.

3. Các đối tượng dễ mắc bệnh sỏi bàng quang

– Giới tính: Sỏi bàng quang chủ yếu xảy ra ở nam giới;

– Tuổi: Sỏi bàng quang có xu hướng xảy ra ở những người từ 50 tuổi trở lên;

– Người mắc các bệnh: phì đại tiền liệt tuyến, u xơ tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo do nhiễm trùng hay do phẫu thuật khiến bàng quang bị cản trở lối thoát;

– Người có di chứng của đột quỵ, tổn thương tủy sống, bệnh Parkinson, thoát vị đĩa đệm, tiểu đường,…

4. Dấu hiệu của bệnh sỏi bàng quang

Những viên sỏi xuất hiện ở bàng quang nhỏ có thể tự động rơi ra ngoài khi đi tiểu mà không gây ra bất cứ vấn đề gì. Khi các viên sỏi phát triển lớn hơn, bệnh nhân phải đối mặt với một số triệu chứng như:

– Đau bụng dưới: Khi sỏi bàng quang hình thành và lăn qua lăn lại trong bàng quang, người bệnh sẽ cảm thấy đau bụng dưới âm ỉ hoặc dữ dội;

– Đau hoặc khó chịu dương vật ở nam giới;

– Tiểu khó, tiểu buốt hoặc gián đoạn dòng nước tiểu: Là hiện tượng tia nước tiểu tắc lại kèm theo triệu chứng đau buốt bộ phận sinh dục. Tình trạng này thường tăng khi người bệnh đi lại, vận động nhiều và giảm khi nghỉ ngơi;

– Tiểu rắt, tiểu nhiều lần: Sự tồn tại của sỏi trong bàng quang có thể gây tắc nghẽn đường tiểu, từ đó gây ra hiện tượng tiểu són, tiểu nhiều lần trong ngày;

– Tiểu máu hoặc nước tiểu sậm: Đây là tình trạng nhiễm trùng tại thận mà bàng quang chính là nguyên nhân khiến nước tiểu có màu đục. Khi tiểu tiện, những viên sỏi bàng quang nhỏ có thể theo ra bên ngoài và cọ xát vào đường tiểu gây chảy máu, từ đó gây ra hiện tượng tiểu lẫn máu.

5. Bệnh sỏi bàng quang có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, người bệnh có thể đối mặt với các biến chứng như:

– Viêm bàng quang: Khi sỏi còn nhỏ, người bệnh có thể không thấy vấn đề gì. Sỏi bàng quang phát triển lớn hơn 2cm thường có triệu chứng kích thích bàng quang như tiểu nhiều lần, tiểu đau, tiểu ngắt quãng hoặc tiểu máu. Nếu không có biện pháp xử lý sớm, tình trạng viêm ở bàng quang có thể trở thành mạn tính, dẫn tới teo bàng quang, rò bàng quang, ung thư bàng quang.

– Viêm thận: do nhiễm khuẩn ngược dòng từ bàng quang, có thể làm suy giảm chức năng thận. Biến chứng này có thể ảnh hưởng lớn tới sức khỏe, điều trị rất khó khăn.

– Đau hạ vị: Người bệnh thường có cảm giác đau buốt vùng hạ vị do bàng quang kích thích, sỏi kẹt cổ bàng quang. Cơn đau hạ vị có thể lan đến tầng sinh môn hay phía đầu đầu bộ phận sinh dục ngoài, gây khó chịu cho người bệnh.

– Rò bàng quang: Sỏi bàng quang lớn có thể gây rò bàng quang, rò tầng sinh môn hoặc âm đạo ở nữ giới. Nước tiểu rỉ liên tục qua đường rò gây nhiễm khuẩn vùng âm đạo hoặc hậu môn. Người bệnh sẽ gặp rất nhiều bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày.

6. Cách phòng tránh bệnh sỏi bàng quang

Để hạn chế nguy cơ bị sỏi ở bàng quang, bạn nên lưu ý:

– Uống nhiều nước: Mỗi ngày bạn nên uống 2 – 3 lít nước, giúp cơ thể đào thải những chất độc, cặn bã ra khỏi thận, bàng quang, từ đó tránh sự kết tủa tạo sỏi.

– Bổ sung thực phẩm ít chất béo: Các loại thực phẩm như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, sữa ít béo hay không béo nên được bổ sung vào thực đơn mỗi ngày. Ngoài ra, bạn nên hạn chế các món ăn chiên xào rán, không dùng các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn hộp.

– Ở những người có tăng axit uric trong máu nên hạn chế thức ăn giàu đạm: Đạm có khả năng làm tích tụ axit uric trong máu, làm hình thành tinh thể muối urat và tích tụ ở bàng quang. Khi đó, người bệnh sẽ có nguy cơ cao bị sỏi. Mỗi ngày bạn chỉ nên bổ sung tối đa 200g thịt, ưu tiên thịt nạc, ức gà và hạn chế hải sản, tôm, cua.

– Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ: Các thực phẩm chứa lượng chất xơ dồi dào mà bạn nên bổ sung hằng ngày là rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, đậu… Nam giới bổ sung khoảng 30 – 38g/ngày và nữ giới là 21 – 25g/ngày.

– Tránh sử dụng các chất kích thích: Bạn nên hạn chế sử dụng bia, rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác. Vì các hóa chất này tích tụ trong cơ thể rất dễ tạo thành sỏi.

– Khi có dấu hiệu sỏi ở hệ tiết niệu, người bệnh nên nhanh chóng đi thăm khám và điều trị sớm.

7. Phác đồ điều trị bệnh sỏi bàng quang

Bài viết trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Khi có bất cứ vấn đề gì về sức khỏe hoặc cần hỗ trợ bạn nên đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám.